Ideas are also weapons...

random selection of articles by Sokol Shameti

Sokol Shameti is just another guy. He's been around bothering with his writings since 1996. He spends most of the time
thinking, writing and aging. If you have nothing better to do, you can dig for other articles by him in the archives of few Albanian and foreign papers, such as "Gazeta Shqiptare" daily newspaper (1996-1998), "Courier International" weekly magazine (1999-2000), "Klan" weekly magazine (1998-2007), "Korrieri" daily newspaper (2007-2009) and "Shqip" daily newspaper (since 2009).

Tuesday, November 30, 2010

Me kë është amerikani?

Ajo që pritej, ndodhi. Bomba e Wikileaks plasi, duke i paraprirë një epidemie globale ethesh kurioziteti dhe ankthi. Brenda disa orësh website-i i organizatës ku ndodheshin dokumentet kompromentuese u mbingarkua aq shumë, saqë u kthye në nonsens edhe vetë ideja e publikimit të këtyre materialeve. Rrugët e komunikimit u zunë nga trafiku i atyre që udhëtonin përmes internetit për të mbërritur tek arkiva sekrete, kështu që pa pasur fare nevojë pezullimi apo bllokimi zyrtar për orë të tëra askush nuk arriti të kishte më akses atje.
Kjo që ndodhi është një tregues sesa shoqëria e sotme ka etje për të vërtetën. E vërteta është një bekim në çdo rast e megjithatë fatkeqësisht nuk mund të themi se pas publikimeve të Wikileaks bota po e bën gjumin më e qetë. Atë ndjenjë uniteti dhe bashkësie që zakonisht e krijon ndonjë kërcënim terrorist e më rrallë ndonjë transmetim i kampionatit botëror të fubollit, kësaj radhe po e ofron faqja e internetit të një 39 vjeçari nga Australia që thonë se fshihet poshtë një bunkeri.
Nga Nju Jorku në Tokjo, nga Riadi në Buenos Aires mbizotërojnë ndërkohë ndjenja të përziera: nga njëra anë padurim dhe dëshirë për hakmarrje tek të privuarit e deridjeshëm të informacioneve sekrete; nga ana tjetër hutim dhe befasi tek ata të cilëve u referohet ai material që diplomatët amerikanë përdornin për komunikim mes vedi. E gjithë kjo i ngjan një skenari të kinematografisë futuriste.
E megjithatë, po ndodh e gjitha sot, këtu, dhe të gjithë ne të gjallët e vitit 2010 jemi dëshmitarë okularë. Gazetarë dhe publicistë e barazojnë zbulimin e dosjeve të Wikileaks me atë të një thesari. Zyrtarë që vetëm ata e dinë se në ç’dollap i kanë fshehur skeletet, po djersijnë. Hakmarrja e Xhorxh Oruellit apo shpërthimi i brendshëm i një sistemi të ndërlikuar burokratik kontrolli duket se frymëzon shumë njerëz.
Sidoqoftë, jemi aktualisht në një nga momentet e rralla kur e ashtuquajtura “Perandori Globale” po ndjehet dhe merr frymë si një e tërë. Jehona botërore, kërshëria dhe pesha e ndikimeve që pasojnë valët e publikimeve të Wikileaks rikonfirmojnë Amerikën si lider të kësaj perandorie apo zembrekun që luhat lavjerrësin e humorit global.
Të gjithë duan të dinë se çfarë mendojnë amerikanët, sa seriozisht i marrin amerikanët, sa i urrejnë amerikanët apo në varganin e konflikteve dhe mosmarrëveshjeve - në anën e kujt janë amerikanët? Kërkohen gjurmë cinizmi në dokumenta. Kërkohen elementë që siç e do moda, të tregojnë dyfytyrësi amerikane, por shërbimi më i mrekullueshëm që Wikileaks mund t’i bëjë opinionit publik – të paktën në vende si Shqipëria – është zhveshja nga komplekset e vetë opinionit publik, heqja e dorezave dhe të folurit troç.
Shikoni, lakrori të cilit po i hapen petët me anë të Wikileaks është një punë e imtë. Para se të jetë një çisternë sekretesh ai është një rrëfyes sesi duhet të punojë një shërbim diplomatik. Një shtet ka nevojë të ketë një opinion mbi shtetet e tjera në mënyrë që të dijë si të sillet me to. Të dijë ku i kanë ata pikat e dobëta, çfarë ua ndez emocionet dhe çfarë i dekurajon.
Ekzistojnë shërbimet sekrete, por ato janë vetëm njëra anë e medaljes. Informacioni është pushtet dhe ai është i mirëpritur nga cilidolloj burimi ardhtë. Edhe një pikëpamje zyrtari ambasade rreth zyrtarit vendas me të cilin atij iu desh të takohet, ka vlerë. Harrojini buzëqeshjet e stampuara që diplomatët mbajnë në fytyrë sa herë janë duke bërë punën e tyre. Edhe një përshtypje për mënyrën e sjelljes së një titullari gjatë takimit, shërben për të nxjerrë një përfundim.
Deri ku mund të shkojë përpunimi i informacionit? Përpunimi i informacionit mund të shkojë deri aty sa edhe këto të dhëna që vijnë nga njerëz fare periferikë të misioneve diplomatike mbi mënyrën sesi i shohin ata gjërat në vendin ku janë caktuar, të mblidhen, kategorizohen, përpunohen dhe t’i japin vlerë një pikëpamjeje më të madhe që institucioni amerikan ka mbi vendin në fjalë.
Ky është një gur ndihmës në mozaikun e pikturës rajonale e më pas globale që qeveria amerikane ndërton përpara syve të vet. Merret me mend që ata pastaj e krahasojnë këtë panoramë me planin e interesave amerikane (që për shumë kritikë nuk janë interesat e publikut amerikan, por ato të biznesit të atjeshëm). Prej këtu lindin pastaj miqësitë dhe zemërimet, ata që e ndjejnë dorën e ndihmës së Uashingtonit dhe ata që u përvëlohen mollëzat nga shuplakat.
Mrekullia është se, ndërsa ndodh i gjithë ky proces të gjithë janë shokë me të gjithë. Diplomatët buzëqeshin, thonë batuta dhe u rrahin shpatullat bashkëbiseduesve. Në mbrëmje kthehen në zyrë dhe i dërgojnë Foggy Bottom-it (selisë së Departamentit të Shtetit) raportin e vet, të shkruar qartë, shkurt dhe me objektivitetin tipik të anglo-saksonizmit.
Zyrtari i korruptuar dhe i paaftë mund të jetë quajtur mik i shtrenjtë në takimin dypalësh. Në raport ai do të quhet pikërisht “i korruptuar dhe i paaftë”. A është apo jo në interes të Amerikës që ai të jetë i korruptuar e i paaftë, kjo është tjetër çështje. Rama dhe Berisha mund të fshikullohen të dy barabar në një deklaratë publike të ambasadës amerikane në Tiranë. Në shkresën “secret” që i vihet mbi tavolinë të dërguarit të Uashingtonit përpara se të bisedojë me ta, thuhet copë se kush po e çon vendin drejt greminës. A i volit Uashingtonit, kjo, prapë tjetër mesele. Shqipëria dhe Greqia zyrtarisht nxiten të gjejnë gjuhën e përbashkët sa herë i skërmisin dhëmbët njëra-tjetrës në mërinë e vet shekullore. Në raportet e brendshme amerikane do të dalë qartë se kush po i bie më qafë kujt. Sërish, nuk mund të mësohet se a përfiton a humb Amerika nga kjo çështje.
Kjo punë e imtë e voluminoze, siç thamë, është gjithçka që ofron Wikileaks. Sigurisht, në materialet e rrjetit të dekonspirimit – siç quhet me një zhargon në krijim e sipër sajti i famshëm – nuk do të mund të gjejmë dot mënyrën sesi ky informacion përpunohet. Nuk do të mund të shohim dot shprehjen e fytyrës së zyrtarit të Uashingtonit që merr radiogramën sekrete nga Tirana, sesi ai e vendos atë në një renditje tok me informacione të tjera në një tip hit-parade sipas rëndësisë. Sesi ato pastaj seleksionohen dhe formojnë raporte më të zgjeruara me të cilat ushqehen njerëzit e ngarkuar për t’u marrë me Shqipërinë. Të gjitha këto, ne duhet t’i marrim vetë me mend.
Burokracia si e keqe e domosdoshme, ka edhe risqet e veta. Për hir dhe në sajë të këtij komoditeti që të jep të qënurit nga ana tjetër e gardhit, qytetari i sotëm i botës mund t’i lejojë vetes lloj lloj fantazimesh. Qofshin ato edhe të ngjashme me fiksionet e Xhorxh Oruellit.
Qytetari shqiptar ndërkohë, mund të shpresojë që tok me zbardhjen fletë fletë të trafikut me korrespondencë diplomatike nga Tirana në Uashington të shohë se perceptimet e tij ndaj njerëzve, ngjarjeve dhe dukurive që ia bëjnë jetën e vështirë këtu në atdheun e vet proamerikan, të përputhen me konstatimet e qytetarit amerikan që rastis të shërbejë si i dërguar diplomatik tek ne. Të zbulojë se përtej gjuhës diplomatike, buzëqeshjeve formale dhe interesave amerikane (të cilat, e përsërisim, disa ankohen se s’janë vërtet të qytetarëve amerikanë), çfarë mendon realisht vëllai i tij, rrogëtar zyre, që e kanë dërguar të kuptojë shqiptarët. Në një farë mënyre shqiptari i zakonshëm, i lodhur, i mërzitur e i tradhtuar në luftën e tij të përditshme me keqpërfaqësuesit e vet, pret të zbulojë: me kë është amerikani?
Sokol Shameti (Gazeta “Shqip”, 30 Nëntor 2010)

Monday, November 22, 2010

Vrasës

Një inxhinier i ri rreth të tridhjetave u gjet i varur me një tel kompjuteri teksa agonte e enjtja në një qendër interneti të periferisë. Ai po vdiste në kohën kur të gjithë ne, njerëzit që shohin punën e vet në këtë vend kishim mbyllur ditën tonë duke bërë ëndrrën që do na transportonte drejt një dite tjetër.
Komunikatat policore, të shkurtra dhe sterile. Njoftimet e shtypit, plot me pasaktësitë e përhershme e të kuptueshme rreth gjeneraliteteve të viktimës së radhës që për pikëpamjen e një lajmëtari të kronikës së zezë, s’kishte pse dallonte nga ajo paraardhësja.
Lajmet e dhanë të gjitha. Dikush duke u munduar ta telenovelizojë ngjarjen edhe me ngapak intrigë prej dashurie të humbur, frymëzim kinematografik e peshë borxhesh që rëndonin mbi shpinë të fatkeqit.
Në një konstatim tërësor mbi atë që mund të konsiderohet versioni zyrtar i opinionit publik (nëse opinioni publik e ka një linjë zyrtare): i riu u vetëvar për arsye kryesisht “të pashpjegueshme”. E vërtetë. Të pashpjegueshme. Por kjo, vetëm nëse bëjmë më parë një marrëveshje për atë që quhet e shpjegueshme apo qoftë edhe e kuptueshme në këtë vend.
Në këtë vend, është e kuptueshme që nëse rrëzohesh, askush mos të të japë dorën për t’u ngritur. Është e shpjegueshme që nëse të rrëshket këmba, e humbet statusin tënd social, ta harrojnë emrin, s’të përgjigjen më në telefon e të evitojnë në rrugë. Është e zakonshme dhe normale që nëse jeta të lë në baltë, në baltë të lënë edhe miq të deridjeshëm që me ty i kishte afruar puna e vet, sepse siç thamë, në këtë vend të gjithë shohin punën e vet.
Pra, nëse dikush vdes ngaqë në jetën e tij has në gjëra kaq të zakonshme e kaq “normale”, kjo është vërtet e pashpjegueshme.

***
Ky stil egoist jetese e kjo mënyrë jo-intervencioniste të menduari, ku të gjithë mbyllen brenda guackave të veta të ngushta duke mbajtur brenda fokusit të interesit vetëm veten e në rastin më të mirë vetëm rrathë të ngushtë familjarë po na shndërron dalëngadalë në një shoqëri të pashpirt që gjen fare pak arsye për t’u ndjerë pjesë e ndonjë bashkësie.
Feja e ditëve tona? Girls like bad boys. Por kaubojsi vetmitar dhe 99-sh që krenohet për paudhësitë e veta dhe ndjen turp për çdo fije njerëzillëku është një model i krijuar jo vetëm nga televizioni. Një labirint i tërë marrdhëniesh biznesi, kulture dhe politike amplifikon përditë e pa u lodhur të njëjtin hero të epokës së re që ia del mbanë në sajë të superpozimit të vetes dhe injorimit të tjetrit.
I riu shqiptar që kërkon të diplomohet, ndeshet që në fillim me moskokëçarjen e sistemit arsimor publik. Askush përveç vetë të interesuarit nuk kujdeset a po nxë diçka ky individ që ka nesër një rol në shoqëri. Nëse 18 vjeç s’ka mendtë e një 30 vjeçari për të investuar tek e ardhmja, në fund të viteve të shkollës ai është i mbaruar. Një dështim i plotë, një shpenzim i çuar dëm. Në sistemin privat e njëjta gjë. Sërish askujt nuk i intereson sasia e dijes së akumuluar nga studenti por vetëm sasia e banknotave të dorëzuara në arkën e kompanisë-shkollë.
Ofrohet arsim me cilësi të dobët? Kërkohet shërbim me cilësi të dobët. I diplomuari shqiptar që kërkon të punojë del nga bangat e shkollës me një ndjenjë faji. I duket sikur duke marrë një diplomë pa mësuar ka përfituar më shumë se ç’meritonte. Ky njeri është një pre e lehtë për klasën e re të punëdhënësve me etje të pashtershme për t’u konfirmuar sikur janë ashtu siç nuk janë në të vërtetë: kaubojsë nga ata të televizorit. Nga këtu s’është larg mbushja e zyrave, laboratorëve, shitoreve e ndërmarrjeve krijuese e zbatuese të këtij vendi, me punonjës kokëulur, të keqpaguar, të nëpërkëmbur e të shantazhueshëm. Ata s’kanë kurajo të kundërshtojnë marrëzitë e pronarëve të tyre, babëzinë e tyre për të fituar pafundësisht, pa ndonjë limit, pa ndonjë kriter, pa ndonjë fill vramendjeje.
E prej këtyre duarve lindin pastaj produktet e shërbimet e degjeneruara e të super-shtrenjta që kjo klasë prodhuese i ofron qytetarit në këtë vend.
Por ky është një rreth i mbyllur. Të angazhuar direkt në zvetënimin e procesit prodhues, të punësuarit e rinj janë pas pak edhe vetë viktima të tij. Ata janë kryesisht njerëz që sapo po krijojnë të ardhmen e familjet ndaj janë edhe konsumatorë të asaj çka përpunon zinxhiri i ndërlikuar prodhues ku edhe ata bëjnë pjesë. Pasi bëhen fabrikues të këtyre produkteve e shërbimeve manipuluese, ata janë vetë edhe blerësit e tyre të parë. Kërkesa për para është e ngutshme dhe e pashmangshme.
Nevojë për një strehë, për një jetë të denjë sociale, në kushtet kur puna është e gjatë, e lodhshme dhe e keqshpërblyer. E lehtë t’i shohësh ata pas pak përpara një udhëkryqi: borxh, korruptim ose aventurë. Shumë konformohen me sistemin dhe hyjnë në ingranazhin vetëgërryes të huasë dhe këstit që ofron mirëqenien dhe grabit kurajon. Disa përthyejnë karakterin dhe shndërrohen në specien e urryer që sheh një gjah në çdo mundësi për të performuar atë ç’ka kanë mësuar në jetë. Disa më të paktë tentojnë rebelimin në një përpjekje për t’i dalë përanash gjithë kësaj bote kurthesh dhe pabesish, përmes manipulimit me fatin, bixhozin a skedinën.
Dhe më në fund, ja ku e kemi përpara syve edhe një gjeneratë tjetër të përbërë nga njerëz me një shpirt që sipas rastit e kanë të përdhunuar, të korruptuar ose të luajtur me zara. Vendi zhytet në errësirë, shoqëria s’funksionon dhe të gjithë dorëzojnë qafën pa bërë naze për t’u bërë sakrificë e flijimit të asaj çka ofron e nesërmja.

***
Është bërë vonë dhe s’e kemi kuptuar. Nga Otranto në Gërdec. Nga të ngrirët e orvatjes së arratisë prej mjerimit tek autobusët e përmbysur të Gjegjanit e Fratarit. Nga fostoksina e ëmbël e atyre që s’ia dalin dot më me helmin e jetës deri tek fëmijët e asfiksuar të Sukthit, e të dërrmuarit nga aksidentet në skllavërimin që ua shesin për punë.
Sa jetë të çuara dëm, e në njëzetë vjet askush s’i numëroi ndonjëherë viktimat e një terrori aspak më njerëzor se ai komunist. A ka diçka që nuk shkon apo kjo është një frazë cinike teksa shohim se për shumëkënd shumëçka nuk shkon. Ajo “diçkaja” e vogël dhe e parëndësishme, s’funksionon vetëm për të paktët që shumica e gjërave u shkon vaj.
Miku im i fëmijërisë, inxhinieri dhe djali përherë i qeshur Ervin Skëndaj vdiq me brengë këtë të enjte në një qendër interneti të periferive të Tiranës. Sa do të kisha dashur të kisha folur një herë të fundit me të. T’i kisha shtrënguar dorën e t’i kisha dhënë zemër. T’i kisha thënë se mërzia e tij është mërzia ime. T’i kisha thënë të bëhet i fortë se nuk është i vetëm në këtë vend ku trishtimin e vetmisë e nxisin si premisë suksesi. Se jashtë është natë dhe stuhi, por është së brendshmi që vdesim nga pak përditë ndaj duhet të jemi të gjithë bashkë si njerëz për të mos u vënë përfund veç e veç. Se humbja e gjithsecilit prej nesh është tepër e shtrenjtë për t’u dhuruar. Për t’ua vënë në dispozicion atyre që e quajnë atë thjesht një efekt anësor, një bilanc të ftohtë policesk. Një përqindje e shpjegueshme statistikore e sistemit ku jetojmë i cili i kthen njerëzit në armiq të njëri tjetrit, e në fund kur s’është më aty askush tjetër me të cilin të jesh armik, të kthen kundër njeriut të fundit që s’ka si shpëton prej teje – vetes tënde. Sa do të kisha dashur që në këto kohëra kur të gjithë japin mend përballë kujt s’i ecën në jetë, unë të kisha bërë të kundërtën, duke ndenjur për ta dëgjuar se ç’kish për të thënë të paktën një herë, atë, njeriun e gjunjëzuar nga mbrapshtia e fatit të vet.
Por nuk bëra dot asnjë nga këto. Futa duart në xhepa dhe vazhdova rrugën duke ndjekur një itinerar vetmitar për të cilin na thonë se është shtegu ku ecën drejt suksesit njeriu me ambicie i ditëve tona.
Nga titujt e gazetave, lajmet televizive e njoftimet mortore portreti i dëshmorit më të fundit të kapitalizmit duket sikur thotë: Unë nuk vdiqa vetë. Më vratë të gjithë ju.


Sokol Shameti
shameti@gmail.com

Wednesday, November 17, 2010

Ora e zezë e opozitës

Opozita e qeverisë së djathtë në Shqipëri, po jeton ndoshta një nga periudhat e saj më të errëta qysh se humbi pushtetin më 2005. Shfaqjet në televizor me atë tryezën e komentatorëve të papunë politikë të cilën ata e quajnë madje “tryeza e opozitës së bashkuar”, thuajse s’po i lënë më gjë mangut Portokallisë.
Retorika luftarake e dragonjve të mendimit progresiv të majtë si Ngjela me Milon, apo Veliaj me Ndokën që janë gati t’u vënë gjoksin protestave të papara e të padëgjuara ndonjëherë në historinë e Shqipërisë, ka arsyet dhe frymëzimet e veta. Arsye dhe frymëzime që përshkruajnë fatkeqësisht një histori dështimi për gjithë çka përfaqëson institucioni i opozitës sot në këtë vend.
Teksa në prapaskenë vazhdon pazari “më jep mua kutitë bosh, ti mbaj fletët e votimit”, në vitrinë grupi i çunave truphedhur të “tryezës” së majtë është gati të përqafojë edhe kauza pronarësh që vërvisin bomba molotov mbi policët dhe të bëjë të vetat edhe luftëra të privates mbi publiken, të cilat çdo e majtë në botë do t’i neveriste.
Në një kontekst më të gjerë, e majta shqiptare vijon të bëjë opozitë në po atë mënyrë siç ka opozituar e djathta kur ora me rërë ishte e përmbysur. Nuk ka presion dhe kërkesa konkrete ndaj qeverisë për të qeverisur sipas një axhende në favor të qytetarit të mesëm dhe të varfër. Ka vetëm denoncime ndaj teprimeve individuale që nuk po e lënë këtë sistem shtypës të të varfërve të funksionojë në perfeksionin e vet. Nuk ka rezistencë ndaj ndërtimit të perandorisë së koorporatave që mund ta blejnë politikën për të zhvatur pastaj kollaj qytetarin. Ka vetëm rezistencë ndaj praktikave që s’i mundësojnë një pjese të politikës të përfitojë nga festa me shpërndarje karamelesh e koorporatave.
Dhe fatkeqësisht kjo nuk është ndonjë dukuri e re dhe e papritur. Po t’i hedhim një sy mënyrës sesi është administruar opozita në këto pesë vjet, nuk mund të themi se kjo ka qenë ndonjë fije më mirë nga mënyra sesi jemi qeverisur. Ajo që ka ndodhur në këtë vit e gjysmë të fundit pas rikonfirmimit të humbjes së të majtës është thjesht përkeqësimi i gjërave siç ndodh me një sëmundje kur pacientit ia bëjnë injeksionet tjetër për tjetër.
Rama hyri në garën e tij elektorale duke u besuar qorrazi sugjerimeve që e çuan drejt mesazhesh të gabuara. Në një Shqipëri me kontekst tërësisht të ndryshëm dhe specifik, ai humbi kohë duke përkthyer në mënyrë simultane mesazhet që Obama kishte përdorur për një fushatë tjetër, në një vend tjetër, me probleme dhe kontekste krejt të tjera (të cilat gjithashtu koha po i provon të gabuara edhe në origjinal).
Sikundër amerikani Obama, edhe shqiptari Rama u miklua t’u thotë zgjedhësve se problemi më i madh i vendit nuk ishte udhëheqja e papërgjegjshme e disa njerëzve, por përçarja politike që i bënte të papërgjegjshme vendimet e njerëzve të përgjegjshëm. Ai po vinte ta eleminonte këtë anomali luksi, këtë ndarje, sepse “ka vetëm një Shqipëri”, e cila në thelb është e mirë.
Viti i fundit duhej t’i kishte mësuar Ramës – përveç leksionit se është fëminore t’ia besosh garën më të rëndësishme të jetës, habitjes nga interneti të disa fëmijëve – edhe diçka tjetër: nuk ka vetëm një Shqipëri. Ose më saktë, një Shqipëri gjithmonë njëlloj.
Po. Ekziston Shqipëria e njerëzve që duan ta fitojnë jetën me ndershmëri dhe punë. Por kjo ndodh kryesisht në teori. Paralelisht me të ekziston edhe Shqipëria që e degjeneron përmbajtjen e saj, që i dorëzohet lehtë shantazhit nën kërcënimin e papunësisë, urisë, borxhit apo burgut sepse ky është sistemi që kemi ndërtuar dhe që po mbajmë në këmbë. Të njëjtët shqiptarë që kur bisedojnë në kafe me njëri tjetrin janë të gjithë parimorë dhe aspirues të një perifrazimi më të denjë për veten, shtrëngohen që t’i jepen menjëherë kompromisit sapo vendosen në realitetin dramatik ku jetojnë shumica e banorëve të këtij vendi.
Konteksti çnjerëzor ku ata shtyjnë jetët - për ndërtimin e të cilit Rama dhe partia e tij janë bashkëfajtorë - është mekanizmi ku thërrmohet çdo sens integriteti shoqëror, principi moral dhe dinjiteti. Kjo është Shqipëria e keq-edukuar, me sistem arsimor të gërryer në vite së cilës mund t’ia hedhësh kollaj po ishe në pushtet. Që mund ta manipulosh mediatikisht, ta ekzaltosh me ca drita e llampushka, apo ta dëshpërosh e frikësosh me një të bërtitur në Parlament.
Para këtij sistemi nuk ka të pasur e të varfër, pronarë të mëdhenj apo punëtorë krahu, intelektualë apo karagjozë. Që të gjithë në mënyrën e tyre janë subjekte të formave të ndryshme të të njëjtit terror ndaj humanizmit. Të gjithë brenda këtij kopshti zoologjik që kanë krijuar brenda kufijve të këtij vendi, janë të detyruar që në mënyrën e vet t’i kthehen instiktit vetëmbrojtës që e shndërron njeriun në predator.
Rama dështoi ta kuptojë këtë dje dhe këtu origjinon edhe rrënja e nervozizmit të tij politik sot.
Ja pse nuk ka pamje më dekurajuese në televizion sesa ajo që shitet si “tryeza e opozitës”. Pse ajo që trumbetohet sikur është diçka midis besëlidhjes së Lezhës së Skënderbeut dhe Konferencës së Mukjes së Abaz Kupit, është në fakt një “tea party” ku gatiten vetëm parrulla dhe shprehje frazeologjike sa për t’ua thënë pas pak kamerave.
Vetëm show dhe përpjekje për t’u demonstruar të fortë kur në të vërtetë dekadenca është në festë; kjo “tryezë” asnjëherë nuk ka prodhuar ndonjë ide, ndonjë mendim a ndonjë metodë për ta konvertuar në strategji politike atë që përbën pakënaqësinë e njerëzve – gjë që fundja është edhe puna që bëjnë politikanët. Në të kundërt, rezultat i saj janë vetëm batuta të shkëputura, retorikë nervoze kërcënimi dhe një linguazh ku sforcimi për ta ngjyrosur me terminologji heroike është fare i lexueshëm dhe qesharak.
Fishekët janë ezauruar, idetë kanë shterur, s’impresionon më askënd as gojëtaria me bomba e Ngjelës sikurse është zbërdhylur e veleritur edhe jeleku me romba i Veliajt. Tashmë është përditë e më e kotë të fshehësh një të vërtetë të madhe. Në PS ka ardhur koha për një ndryshim të madh. Një ndryshim për të lejuar pak ajër të freskët të qarkullojë brenda dyerve të mbyllura hermetikisht për çdo mendim të cilit i tremben ndaj e demonizojnë farisenjtë e Ramës. Ky i fundit është tani përpara një zgjedhjeje të vështirë: të ndryshojë veten, ose të ketë kurajon t’ia dorëzojë ndryshimin dikujt tjetër dhe ta mbështesë atë, si një shërbim ndaj së majtës që thotë se përfaqëson.
Këto janë kohët e fundit kur mund të ndodhë ky proces vetëpastrues. Këtë e ndjejnë edhe çakej të vjetër në prapaskenë: aktorë si Fatos Nano, të cilët janë afruar në rrethinat e skenës ku shërbehet gostia e pushtetit duke u kujtuar të gjithëve se e kaluara nuk dorëzohet lehtë. Rama i cili është edhe vetë tashmë një histori e vjetër dhe e ezauruar pothuajse si Nano, ka shansin e fundit të mos shndërrohet në një të ngjashëm të përpiktë të tij.

Gazeta "Shqip", 17 Nentor 2010